Wat is dressuur?
Dressuur bestaat al eeuwen, maar de dressuur zoals wij het kennen heeft zich ontwikkeld vanuit de klassieke rijkunst. Dat was zo ongeveer in de 16de eeuw, waarbij paarden niet enkel meer werden gebruikt voor het trekken, slepen, omploegen, transporteren of strijden in oorlogen. Tijdens het werken met paarden werd het al snel duidelijk dat deze prachtige dieren veel meer te bieden hadden.
Het doel van de klassieke rijkunst was het paard zo ver mogelijk ontwikkelen aan de hand van rechtrichtende oefeningen met gebruik van buiging. Het paard werd hard maar eerlijk getraind zodat het zich kon ontwikkelen tot het trotse dier wat het van nature is. De opleiding die paarden destijds kregen droegen bij aan het zelfdragende vermogen van het paard, aan de kracht en balans en souplesse die het nodig had om een ruiter te dragen. Het paard werd gehoorzaam en meewerkend en kon de gevraagde oefeningen in harmonie met de ruiter uitvoeren. Ten slotte is dressuur niet iets wat je het paard laat doen, het is iets wat je samen doet.
Er was destijds al veel oog voor de duurzaamheid die deze manier van trainen had op de paarden, ze werden er sterker en zelfverzekerder van. Het droeg bij aan de algehele gezondheid van het paard. Er werd respectvol omgegaan met het paard.
Samengevat is dressuur het gymnastiseren van het paard zodat deze lichamelijk in balans komt, sterk en soepel wordt in het lijf. Het kan van ieder paard een krachtpatser maken (indien technisch correct beoefend).
“Dressuur is niet iets wat je het paard laat doen. Dressuur doe je samen.”
Dressuur voor ieder paard
Veel te vaak wordt dressuur niet beoefend, omdat mensen denken dat het niks is voor het type paard wat ze hebben. Niet ieder paard hoeft de meest moeilijke en complexe dressuuroefeningen te kunnen, maar ieder paard kan wel baat hebben bij enkele (gymnastiserende en versoepelende) oefeningen vanuit de dressuur.
Daarnaast hoeft het ook niet te betekenen dat het niks is voor het paard, omdat die het moeilijk vindt. Vaak ligt het ook aan de manier waarop we iets uitleggen aan het paard. Wanneer ze eenmaal de opdracht begrijpen en het nut van de oefening voelen in hun lichaam zal dit ook effect hebben op hun gemoedstoestand. Zo kunnen bepaalde oefeningen mentaal ontspannend werken doordat het bepaalde spiergroepen helpt ontspannen. Of het paard kan en durft los te laten, omdat een bepaalde oefening het paard in balans brengt.
Met deze reden is dressuur voor ieder paard geschikt, jong, oud, groot, klein, breed, smal. Zolang het paard fysiek in orde is en de opdrachten fysiek en mentaal uit zou moeten kunnen voeren, is het de moeite en tijd waard om deze prachtige discipline te verkennen.
Klassieke Rijkunst en Dressuur nu
Ik ben gek op de geschiedenis van de rijkunst. Waar het is begonnen, hoe het zich heeft ontwikkeld en waar we vandaag de dag staan. Helaas is er niet veel meer van terug te zien in de wedstrijdsport van nu. Toch hoop ik dat met de opkomst van een nieuwe "paarden generatie" er een positieve ontwikkel zal komen! Hoewel de competitieve dressuursport altijd gecompliceerd zal blijven zie ik al veel verandering onder de recreanten vergeleken met enkele jaren terug.
Zo is het werken aan de hand, "grondwerken", het (correct, in ongedwongen houdingen) longeren aan enkele of dubbele lijnen en lange teugel werk de afgelopen jaren in populariteit gestegen. Dat is een geweldige ontwikkeling, rijden is namelijk niet het enige waarmee we een paard fysiek sterker kunnen maken. Als we onszelf enkel beperken tot het rijden is dat erg jammer.
Ook worden dingen zoals passieve fysio, balans oefeningen en oefeningen voor het verbeteren van de proprioceptie van het paard steeds vaker als normaal gezien. Dat is toch mooi! Iets waar de meerderheid een aantal jaren terug op neer keek wordt nu langzaam maar zeker steeds bekender en normaler. Sterker nog, mensen beginnen het nut ervan in te zien!
Vanuit de klassieke (of zelfs academische rijkunst) bestaat de dressuur er voor het paard. De focus ligt met name bij het correct aanleren van de dressuurmatige, gymnastiserende, oefeningen. Een jong paard wordt op een correcte wijze getraind voor zijn toekomst als succesvolle rijpaard. En oudere paarden of zelfs paarden die opnieuw in training moeten leren beter gebruik te maken van hun lichaam zodat ze mentaal en fysiek fit blijven!